Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü Görevde Yükselme Sınavı için uygun olacak şekilde kronolojik sırayla özetlenmiş İnkılap Tarihi ders notu:

İNKILAP TARİHİ – KRONOLOJİK DERS NOTU

---

I. OSMANLI DEVLETİ'NİN SON DÖNEMİ VE 1. DÜNYA SAVAŞI

1908

II. Meşrutiyet ilan edildi.

İttihat ve Terakki Cemiyeti etkinlik kazandı.

1911-1912

Trablusgarp Savaşı yapıldı. (İtalya’ya karşı kaybedildi.)

1912-1913

Balkan Savaşları yaşandı. Osmanlı, Balkan topraklarını kaybetti.

1914-1918 – I. Dünya Savaşı

Osmanlı İttifak Devletleri (Almanya, Avusturya-Macaristan) yanında savaşa girdi.

En önemli cephe: Çanakkale Cephesi (1915) → Zafer kazanıldı.

Savaş sonunda Osmanlı yenildi.

---

II. MONDROS ATEŞKESİ ve İŞGALLER

30 Ekim 1918

Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.

Osmanlı fiilen sona erdi.

İtilaf Devletleri Anadolu'yu işgale başladı.

15 Mayıs 1919

İzmir işgal edildi (Yunanlılar tarafından).

Halk direnişi başladı.

---

III. KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ (1919–1922)

19 Mayıs 1919

Mustafa Kemal Samsun’a çıktı. (Milli Mücadele’nin başlangıcı)

22 Haziran 1919 – Amasya Genelgesi

"Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır."

Temmuz 1919 – Erzurum Kongresi

Doğu Anadolu’nun savunulması kararı alındı.

İlk kez "manda ve himaye reddedildi."

Eylül 1919 – Sivas Kongresi

Tüm cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında birleşti.

23 Nisan 1920

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) açıldı.

16 Mart 1921 – Moskova Antlaşması

Sovyetler ile dostane ilişkiler kuruldu.

1920 – Sevr Antlaşması

Osmanlı ile imzalanan en ağır antlaşma. TBMM kabul etmedi.

---

Kurtuluş Savaşı Cepheleri

Doğu Cephesi: Ermenilere karşı (Gümrü Antlaşması ile zafer)

Güney Cephesi: Fransızlar ve Ermenilere karşı (Antep, Maraş, Urfa direnişi)

Batı Cephesi: Yunanlılara karşı

Önemli Savaşlar (Batı Cephesi):

I. İnönü (1921) → İlk düzenli ordu zaferi

II. İnönü (1921) → TBMM’nin gücü arttı

Sakarya Meydan Muharebesi (1921) → 22 gün sürdü, “Subaylar savaşı”

Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922) → Kesin zafer

---

IV. CUMHURİYET DÖNEMİ İNKILAPLARI (1923 – 1938)

11 Ekim 1922

Mudanya Ateşkesi → Savaş sona erdi.

24 Temmuz 1923

Lozan Antlaşması → Türkiye’nin bağımsızlığı tanındı.

29 Ekim 1923

Cumhuriyet ilan edildi.

İlk Cumhurbaşkanı: Mustafa Kemal Atatürk

---

Siyasi İnkılaplar

Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)

Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924)

Çok partili hayata geçiş denemeleri (Terakkiperver, Serbest Fırka)

---

Hukuk İnkılapları

Medeni Kanun’un kabulü (1926, İsviçre örnek alındı)

Şer’iye Mahkemeleri kaldırıldı

Türk Ceza ve Borçlar Kanunları kabul edildi

---

Eğitim ve Kültür İnkılapları

Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924)

Latin harflerinin kabulü (1928)

Türk Tarih ve Türk Dil Kurumu kuruldu

Üniversite Reformu (1933)

---

Toplumsal İnkılaplar

Kıyafet Kanunu (1925)

Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması

Soyadı Kanunu (1934)

Kadınlara siyasal haklar (1930 belediye, 1934 milletvekilliği)

---

Ekonomi Alanındaki Gelişmeler

Aşar vergisi kaldırıldı

Sanayi Teşvik Kanunu çıkarıldı

İzmir İktisat Kongresi (1923)

Devletçilik ilkesi ile fabrikalar kuruldu

1. ve 2. Kalkınma Planları

---

V. ATATÜRK'ÜN VEFATI

10 Kasım 1938

Atatürk İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu.

Yerine İsmet İnönü Cumhurbaşkanı seçildi.