EYT'de Son Durum: Beklentiler ve Açıklamalar

EYT'de Son Durum: Beklentiler ve Açıklamalar

Sunum İçeriği:

1. EYT Nedir? Kısa Bir Hatırlatma

2. Yasal Düzenleme Sonrası Mevcut Durum

3. EYT'lilerin Beklentileri: Kademeli Emeklilik ve Sonrası

4. Hükümetten Gelen Son Açıklamalar ve Yorumlar

5. Geleceğe Yönelik Olası Senaryolar ve Tartışma

1. EYT Nedir? Kısa Bir Hatırlatma

• Tanım: 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan ancak emeklilik için gerekli sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını sağlamasına rağmen, yaş şartı nedeniyle emekli olamayan çalışanları ifade eder.

• Temel Sorun: 1999 yılında yapılan yasal değişikliklerle emeklilik yaşı yükseltilerek, bu tarihten önce sigortalı olanlar için "kazanılmış hak" olarak görülen yaş şartı uygulaması getirilmesi.

• Çözüm: 2023 yılında yürürlüğe giren yasal düzenleme ile yaş şartı kaldırıldı.

2. Yasal Düzenleme Sonrası Mevcut Durum

• Yasanın Kapsamı:

  • 8 Eylül 1999 ve öncesi sigorta girişi olanlar.

  • SSK (4/A), Bağ-Kur (4/B) ve Emekli Sandığı (4/C) statüsündeki sigortalılar.

  • Kadınlar için: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 prim günü (kademeli).

  • Erkekler için: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 prim günü (kademeli).

  • Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda ise kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim günü şartı bulunmakta.

• Başvurular: Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte milyonlarca kişi emeklilik başvurusu yaptı ve aylıklar bağlanmaya başlandı.

• Çalışmaya Devam Eden EYT'liler: Emekli olan EYT'lilerin aynı iş yerinde çalışmaya devam etmesi durumunda işverenlere %5 oranında SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) teşviki sağlanmaktadır.

3. EYT'lilerin Beklentileri: Kademeli Emeklilik ve Sonrası

• Ana Gündem: Kademeli Emeklilik:

  • EYT düzenlemesinden yararlanamayan, özellikle 1999 sonrası sigorta girişi olan kesim, kendileri için de benzer bir "kademeli emeklilik" sisteminin getirilmesini talep ediyor.

  • Bu beklentinin temelinde, prim gün sayısını doldurmuş ancak yaş şartı nedeniyle emekli olamayanların mağduriyetinin giderilmesi yatıyor.

  • Önerilen kademeli sistemler genellikle sigorta giriş tarihine göre yaş şartının yeniden düzenlenmesini içeriyor.

• Maaş Artışları ve Enflasyon: Emekli aylıklarının enflasyon karşısında erimesi, tüm emekliler gibi EYT'lilerin de önemli bir beklentisi. Temmuz ve Ocak ayında yapılacak zamlar yakından takip ediliyor.

• Diğer Talepler: Prim eşitsizlikleri (özellikle Bağ-Kur'lu EYT'liler için prim gün sayısı farklılıkları) ve sağlık hizmetlerine erişim gibi konular da gündemde yer alabiliyor.

4. Hükümetten Gelen Son Açıklamalar ve Yorumlar (Güncel)

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın Açıklamaları:

  • Bakan Işıkhan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda "emeklilik sisteminde bir değişiklik planlamıyoruz" ve "emekli olabilmek için gereken prim ve yıl şartları devam edecek" ifadelerini kullandı. Bu açıklamalar, özellikle kademeli emeklilik bekleyen kesimler için olumsuz karşılandı.

  • Bakanlığın önceliğinin mevcut emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak olduğu vurgulanıyor.

• Torba Yasa Beklentileri: Zaman zaman kamuoyunda "torba yasa" ile yeni düzenlemelerin gelebileceği yönünde beklentiler oluşsa da, şu an itibarıyla kademeli emeklilik veya 1999 sonrası girişliler için somut bir düzenleme Meclis'e sunulmuş değil.

• Ekonomik Boyut: Hükümet kanadından yapılan açıklamalarda, emeklilik sisteminde yapılacak yeni düzenlemelerin bütçe üzerindeki maliyet etkisinin de göz önünde bulundurulduğu sıkça dile getiriliyor.

5. Geleceğe Yönelik Olası Senaryolar ve Tartışma

• Kademeli Emeklilik İhtimali:

  • Düşük İhtimal (yakın dönemde): Bakanlık açıklamaları ve mevcut ekonomik koşullar göz önüne alındığında, yakın zamanda kapsamlı bir kademeli emeklilik düzenlemesi beklenmiyor.

  • Orta ve Uzun Vadede İhtimal: Kamuoyu baskısı ve adaletsizlik algısının devam etmesi durumunda, gelecekte daha sınırlı veya kademeli bir çözümün gündeme gelmesi mümkün olabilir. Ancak bu, kapsamı ve şartları netleşmemiş bir ihtimaldir.

• Mevcut Sistemin Devamı: Mevcut EYT düzenlemesinin temel hatlarıyla devam etmesi ve prim-yaş şartlarının korunması en güçlü senaryo olarak duruyor.

• Emekli Maaşlarına Yönelik Beklentiler: Enflasyonist ortamda emekli maaşlarına yönelik iyileştirme talepleri ve zam beklentileri devam edecek.

• Borçlanma İmkanları: Askerlik, doğum gibi borçlanma imkanlarının EYT kapsamında prim gün sayısını tamamlamak için kullanılmaya devam edeceği unutulmamalıdır.

• Sürdürülebilirlik Tartışmaları: Türkiye'nin yaşlanan nüfusu ve sosyal güvenlik sisteminin finansal sürdürülebilirliği, emeklilik reformlarının gelecekte de gündemde kalmasına neden olacaktır.