TBMM’den Geçen ÖTV Düzenlemesi Hakkında Detaylı Açıklama

🏛️ TBMM’den Geçen ÖTV Düzenlemesi Hakkında Detaylı Açıklama

📌 Giriş: ÖTV’de Yeni Dönem Başlıyor

Haziran 2025'te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve otomotiv sektörünü doğrudan ilgilendiren Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemesi, vergi sisteminde sadeleştirmeyi, teknik kriterlere göre sınıflandırmayı ve kamu gelirlerinde istikrarı amaçlayan önemli bir değişikliktir. Bu düzenleme, yalnızca otomobil değil; elektrikli araçlar, hibrit motorlu taşıtlar, arazi araçları ve kamu alımları gibi pek çok başlığı kapsamaktadır.

Henüz Resmî Gazete'de yayımlanmayan bu yasa, yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe girecek. Bu nedenle şimdiden uygulamaya ilişkin analiz ve hazırlık yapmak oldukça önemlidir.

🚗 1. ÖTV Oranlarında Temel Değişiklikler

Geçmişte araçların vergilendirilmesinde motor hacmi ve satış matrahına göre kademeli oranlar uygulanıyordu. 1600 cc altı araçlar için %45, %50 ve %80 gibi farklı oranlar; daha yüksek hacimli araçlar için ise %130 ve %220 gibi oranlar söz konusuydu. Ancak zamanla araç fiyatlarındaki artış nedeniyle neredeyse tüm araçlar en yüksek dilim olan %80’e girmişti.

Yeni düzenlemeyle birlikte bu karışık yapı ortadan kaldırıldı. Kademeli matrah sistemi yerine, daha net ve sınırlı sayıda ÖTV oranı getirildi. Artık otomobiller ve diğer motorlu taşıtlar teknik özelliklerine göre üç ana gruba ayrılıyor. Bu üç grup; düşük, orta ve yüksek vergi dilimi olarak belirlenmiş durumda.

Örneğin, motor hacmi 1600 cc’yi geçmeyen, elektrikli motor gücü 50 kW’tan düşük olan ve fiyatı 1 milyon TL altındaki bir araç, artık %80 ÖTV oranına tabi olacak. Bu oran, geçmişte teknik olarak zaten uygulanıyordu ancak yasal zemine tam olarak oturtulmuş oldu. Orta grupta ise daha yüksek teknik değerlere sahip olan, yani 100 kW’ı geçen elektrik motoruna veya 2000 cc üzeri içten yanmalı motora sahip olan araçlar yer alıyor. Bu grup için ÖTV oranı %150 olarak belirlendi. En yüksek dilim ise daha da güçlü araçlar için uygulanacak ve oran %220 olacak.

🛻 2. Arazi Taşıtlarında Dikkat Çeken Artış

Belki de bu düzenlemenin en dikkat çekici yönlerinden biri, arazi taşıtlarına yönelik ÖTV oranındaki çarpıcı artıştır. Eskiden bu araçlar, hafif ticari araç sınıfında değerlendirildiği için yalnızca %4 ÖTV’ye tabiydi. Ancak artık bu oran %50’ye çıkarıldı. Bu artış, özellikle SUV tipi, 4x4 donanımlı ve ticari olarak kaydedilen bazı araçlarda ciddi fiyat farkına yol açabilir. Yasa koyucular bu artışı, haksız vergi avantajlarının önüne geçmek ve lüks tüketime yönelik vergi gelirini artırmak amacıyla gerçekleştirdiklerini belirtiyor.

⚡ 3. Elektrikli ve Hibrit Araçlar için Teknik Kriterli Vergilendirme

Yeni düzenlemede sadece motor hacmi değil, elektrik motoru gücü, batarya kapasitesi ve menzil gibi teknik faktörler de vergilendirme kriteri haline getirildi. Bu, özellikle elektrikli ve hibrit araçların yaygınlaşmasıyla birlikte, daha adil ve teknik bir ÖTV sistemi kurulmasına olanak tanıyor.

Cumhurbaşkanına verilen yetki ile bu teknik sınıflandırmalara göre ÖTV oranlarını artırma ya da azaltma imkanı sağlandı. Örneğin, 50 kW’ın üzerindeki elektrikli araçlar daha yüksek orana tabi tutulabilecekken, çevre dostu ve yerli üretimli araçlar için daha düşük oranlar belirlenebilecek.

Bu kapsamda Cumhurbaşkanlığı’nın vereceği kararlar ileride farklı sınıflandırmalar getirebilir. Bu nedenle sektör temsilcilerinin ve tüketicilerin bu gelişmeleri dikkatle takip etmesi önemlidir.

🛡️ 4. Kamu Kurumlarına Yönelik Vergi İstisnaları

Yasa, kamu alımlarını da kapsayan bir istisna getiriyor. Artık Milli Savunma Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Millî İstihbarat Teşkilatı ve Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yapılacak araç alımlarında ÖTV ve KDV muafiyeti uygulanacak.

Ancak bu istisna yalnızca yerli üretim şartına bağlanmış durumda. Araç ya da motosikletin %40 oranında yerli katkı oranı taşıması gerekiyor. Bu oranı sağlayan araçlar, kamu kurumlarına alındığında vergiden muaf olacak. Yerli üretimi olmayan hafif ticari araçlar için ise ayrı bir muafiyet mekanizması öngörülmüş.

Bu madde, hem savunma alanında maliyetlerin düşürülmesini hem de yerli üretimin teşvik edilmesini amaçlıyor.

🧾 5. KDV Hesaplamasında ÖTV'nin Rolü

Yeni yasa ile birlikte ithal edilen ürünlerde ÖTV tutarının artık Katma Değer Vergisi (KDV) matrahına dahil edilmesi zorunlu hale getirildi. Bu, ithal edilen araçların toplam maliyetini artıracak bir düzenlemedir.

Bu uygulama, kanunun Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten bir sonraki ayın başında yürürlüğe girecek. Bu süre, özellikle ithalat yapan firmaların fiyatlama politikalarını revize etmeleri için tanınmış geçici bir uyum dönemi niteliğindedir.

📊 6. Hukuki ve Mali Değerlendirme

Bu düzenleme, vergi sistemindeki karışıklığı azaltarak sade ve teknik temelli bir yapı kurmayı hedefliyor. Daha önce uygulanmayan düşük vergi dilimlerinin fiilen zaten kullanılmadığı düşünüldüğünde, bu değişiklik piyasada yeni bir zam etkisi yaratmayacak. Ancak bazı istisnai gruplarda – özellikle arazi taşıtlarında – yüksek oranda vergi artışı olduğu için fiyatlar yükselebilir.

Düzenleme ayrıca vergi adaletini artırırken, kamu gelirlerini de koruyacak mekanizmalar içeriyor. Ancak Cumhurbaşkanı’na tanınan geniş yetkiler, ileride vergi oranlarında hızlı ve ani değişiklik riskini de beraberinde getiriyor. Bu durum, öngörülebilirlik açısından yatırımcılar ve tüketiciler için dikkat edilmesi gereken bir husus olarak öne çıkıyor.

✅ Sonuç

ÖTV sisteminde yapılan bu düzenleme, teknik esaslara dayalı ve sadeleştirilmiş bir yapı oluşturarak vergi adaletini artırmayı amaçlıyor. Özellikle elektrikli ve hibrit araçların yaygınlaştığı günümüzde, bu düzenleme sektöre yön verecek nitelikte. Ancak uygulamada yaşanabilecek değişikliklere karşı dikkatli olunmalı ve Cumhurbaşkanlığı kararları titizlikle takip edilmelidir.